Η εκμάθηση της γραφής λέξεων και προτάσεων με καθαρό τρόπο είναι βασικός πυλώνας του δημοτικού σχολείου. Και ενώ πολλά παιδιά θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες σε αυτό το ταξίδι, κάποια έρχονται αντιμέτωπα με τη δυσγραφία.
Σε αυτό το άρθρο του Parents Hub θα δούμε:
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μία μεγάλη ομάδα διαταραχών που επηρεάζουν τη μαθησιακή ικανότητα, αλλά και την εκπαιδευτική πορεία του ατόμου. Εκδηλώνονται μέσω σημαντικών δυσκολιών στην απόκτηση και στη χρήση του εκφραστικού λόγου, στην ανάγνωση, στη γραφή, στη λογική σκέψη και στις μαθηματικές ικανότητες.
Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Οι ΓΜΔ είναι συνήθως δευτερογενείς και εξωγενείς περιβαλλοντικής αιτιολογίας (σε ψυχοεκπαιδευτικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες).
Ενώ, οι ΕΜΔ είναι πρωτογενείς και βιολογικής αιτιολογίας. Πιο συγκεκριμένα, στις ΕΜΔ ανηκουν:
Τα αίτια της δυσγραφίας λοιπόν μπορεί να είναι διάφορα, από την κληρονομικότητα και την καθυστέρηση ανάπτυξης γραφικών δεξιοτήτων μέχρι κάποια νευρολογικά προβλήματα ή συναισθηματικούς παράγοντες.
Ποιος είναι λοιπόν ο ορισμός της δυσγραφίας; Το δυς προέρχεται από το αρχαίο αχώριστο μόριο και σημαίνει δύσκολα-η-ο ή άσχημος-η-ο. Η Δυσγραφία (στα αγγλικά dysgraphia) ή αλλιώς δυσαναγνωστική γραφεί ανήκει στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.
Όποιος έχει δυσγραφία δυσκολεύεται κυρίως με το γραπτό λόγο και ότι τον περιβάλλει. Είναι η διαταραχή παραγωγής γραπτού λόγου. Υπάρχουν δύο υποκατηγορίες:
Η δυσγραφία διακρίνεται σε τρία είδη:
Αυτό που “μαρτυρά” τη δυσγραφία είναι ο συντονισμός ματιού – χεριού. Η ικανότητα γραφής του μαθητή είναι σημαντικά χαμηλότερη από τη προφορική έκφραση των ίδιων εννοιών και από την επίμονη επίδοση του, σύμφωνα με την ηλικία, την ευφυΐα, την ατομική προσπάθεια και την εκπαίδευση του.
Βέβαια, εδώ καλό είναι να επισημανθεί ότι χρειάζεται προσοχή καμιά φορά, καθώς ο κάθε μαθητής έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης.
Οι Caramazza, Capasso & Miceli (1996) ορίζουν τη δυσγραφία ως “ελλειμματική επεξεργασία στη μετατροπή των ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων σε kινητική συμπεριφορά, από δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι και μια γενική ασυνέπεια αναγνωστικού επιπέδου και γραφής”.
Είναι επίκτητη βλάβη που σχετίζεται άμεσα με το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Εμφανίζεται κυρίως στο Νηπιαγωγείο ή στην Α’ τάξη Δημοτικού (4-6 ετών), όταν ξεκινά να γράφει. Παραμένει στους ενήλικες, απλά μπορούν να βελτιωθούν οι δυσκολίες συμφωνα πάντα με το κατάλληλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Επίσης, να σημειωθεί οτι συνήθως η δυσγραφία συνυπάρχει και με άλλες δυσκολίες.
Παραδείγματα δυσγραφίας:
Ο Ειδικός Παιδαγωγός αν προκύψει μαθητής-τρια με μαθησιακή δυσκολία πρώτα θα κάνει μια διαγνωστική αξιολόγηση.
Αυτή πραγματοποιείται από δημόσιες υπηρεσίες, τα KΕΔΑΣΥ (Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).
Βέβαια για να πραγματοποιηθεί αυτη η αξιολόγηση προηγείται μια ειδική έκθεση απο το σχολείο. Πιο αναλυτικά, χορηγούνται σταθμισμένα ψυχομετρικά εργαλεία που αξιολογούν ποσοτικά τις αδυναμίες και τις δυνατότητες του παιδιού σε διαφορετικούς παράγοντες (ψυχοκινητικό, γνωστικό, νοημοσύνη και λοιπά).
Ακόμη, υπάρχουν και μέθοδοι ποιοτικής αξιολόγησης (π.χ. συνεντεύξεις) που προσφέρουν συνδυαστικά μια πλήρη και ορθή διάγνωση. Έτσι συμπαιρένουν σε ποιά κατηγορία Μαθησιακής Δυσκολίας (γενικής ή ειδικής) ανήκει και ποιά είναι αυτή.
Εφόσον λοιπόν καταλήξει, ο ειδικός παιδαγωγός διαμορφώνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα με τρόπους αντιμετώπισης σχετικά με τη δυσκολία του παιδιού. Έτσι θα βοηθηθεί στις επόμενες συνεδρίες, ώστε να αναπτύξει μέσα από διάφορες δραστηριότητες μια πρόοδο – εξέλιξη. Στη τελευταία συνεδρία θα επαναξιολογηθεί και θα οριστεί αν θα τελειώσουν τις συνεδρίες ή αν θα επαναπροσδιορισουν τους στόχους τους.
Μια παρέμβαση για τη δυσγραφία μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες στρατηγικές και τεχνικές που σκοπό έχουν να βοηθήσουν το άτομο να βελτιώσει την ικανότητά του στην γραφή. Είναι σημαντικό είναι να εξεταστεί η κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να εφαρμοστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις που θα προσφέρουν τη μέγιστη υποστήριξη στο παιδί με δυσκολίες στη γραφή.
Μια συνεργασία με ειδικούς όπως λογοθεραπευτές ή εκπαιδευτικούς με εξειδίκευση στη δυσγραφία, για την ανάπτυξη και εφαρμογή ατομικών προγραμμάτων παρέμβασης. Η εργοθεραπεία για τη δυσγραφία επικεντρώνεται στη βελτίωση των δεξιοτήτων γραφής και στην ανάπτυξη τεχνικών που βοηθούν το παιδί να γράφει με μεγαλύτερη άνεση και ακρίβεια.
Οι τρόποι αντιμετώπισης της δυσγραφίας που χρησιμοποιούν οι ειδικοί παιδαγωγοί είναι οι εξής:
Αν ένα παιδί έχει διαγνωστεί με δυσγραφία, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να το βοηθήσετε. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως εκτός από αποτελεσματικές, χρειάζόμαστε και διασκεδαστικές ασκήσεις και δραστηριότητες για τη δυσγραφία ώστε να κινούν το ενδιαφέρον του παιδιού.
Οι παρακάτω δραστηριότητες είναι τόσο απλές που μπορείτε να τις δοκιμάσετε και στο σπίτι. Ελπίζουμε το υλικό να σας φανεί χρήσιμο και συνάμα ευχάριστο. Μην ξεχνάτε να επικεντρώνεστε σε μια προοδευτική προσέγγιση και να προσαρμόζετε τις δραστηριότητες στις ανάγκες του παιδιού που ασκείται.
Πολύ συχνά, η δυσγραφία παρουσιάζεται συχνά ως συνώνυμο των όρων δυσορθογραφίας και δυσλεξίας. Αν και μπορεί να υπάρχουν ορισμένες κοινές επικαθήμενες δυσκολίες, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις διαφορές μεταξύ των δύο εννοιών.
Κάθε μία από τις παραπάνω μαθησιακές δυσκολίες είναι διαφορετική και δε θα πρέπει να τις συγχέουμε!
Ενώ λοιπόν και η δυσγραφία και η δυσλεξία επηρεάζουν τις γραπτές δεξιότητες ενός ατόμου, η δυσγραφία επικεντρώνεται στη γραφή ενώ η δυσλεξία επηρεάζει την ανάγνωση.
Συχνά, τα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίζουν και τις δύο διαταραχές ταυτόχρονα, αλλά η διάγνωση και η προσέγγιση κάθε διαταραχής είναι διαφορετική.
Τέλος, να επισημανθεί ότι όταν υπάρχουν μαθησιακές δυσκολίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν νωρίτερα, εγκαίρως και επιτυχώς. Διαφορετικά η καθημερινή σχολική αποτυχία μπορεί να προκαλέσει
Ενώ, σε όλα τα παραπάνω έχει καθοριστικό ρόλο και η αντιμετώπιση των γονιών για τη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και το τρόπο αντιμετώπισης της διαταραχής.
Είναι η διαταραχή παραγωγής γραπτού λόγου. Όποιος έχει δυσγραφία δυσκολεύεται κυρίως με το γραπτό λόγο και ότι τον περιβάλλει.
Αυτό που “μαρτυρά” τη δυσγραφία είναι ο συντονισμός ματιού - χεριού. Η ικανότητα γραφής του μαθητή είναι σημαντικά χαμηλότερη από τη προφορική έκφραση των ίδιων εννοιών και από την επίμονη επίδοση του, σύμφωνα με την ηλικία, την ευφυΐα, την ατομική προσπάθεια και την εκπαίδευση του.
Μια παρέμβαση για τη δυσγραφία μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες στρατηγικές και τεχνικές που σκοπό έχουν να βοηθήσουν το άτομο να βελτιώσει την ικανότητά του στην γραφή. Είναι σημαντικό είναι να εξεταστεί η κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να εφαρμοστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις που θα προσφέρουν τη μέγιστη υποστήριξη στο παιδί με δυσκολίες στη γραφή.
Τόσο η δυσγραφία όσο και η δυσλεξία επηρεάζουν τις γραπτές δεξιότητες ενός ατόμου. Η δυσγραφία επικεντρώνεται στη γραφή ενώ η δυσλεξία επηρεάζει την ανάγνωση.
