Ζώα Για Παιδιά: Τι Γνώμη Έχουν Οι Ειδικοί
Μάθετε τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν τα ζώα για τα παιδιά. Ανακαλύψτε πιθανούς κινδύνους από την επαφή ανάμεσα σε μωρά και σκύλους και γάτες.
Τα όρια αποτελούν αντανάκλαση της σκέψης μας για εμάς και τους άλλους και έναν ρυθμιστή της συμπεριφοράς μας. Είναι κάτι που μαθαίνουμε παρατηρώντας το περιβάλλον μας και αλληλεπιδρώντας με αυτό. Έτσι λοιπόν αποτελούν ένα είδος δεξιότητας, η οποία επηρεάζεται μεν από τα έμφυτα γνωρίσματα του χαρακτήρα μας, όμως δεν εξαρτάται από αυτά. Αντιθέτως, μπορεί να επηρεάσει θετικά τους τρόπους με τους οποίους εκφράζονται αυτά τα γνωρίσματα και το κατά πόσο κυβερνούν την πορεία της ζωής μας.
Κάθε παιδί από μία στιγμή και μετά μπορεί να μάθει να λειτουργεί εντός ορίων, ωστόσο είναι εξαιρετικά σημαντικό να εντοπίσουμε σωστά αυτή τη στιγμή και να την αξιοποιήσουμε μεθοδικά και με συνέπεια.
Σε αυτό το άρθρο του Parents Hub θα βρείτε:
Πριν επιλέξουμε τους καλύτερους για εμάς τρόπους, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να πειθαρχήσουν σε ό,τι τους ζητούμε, καλό είναι να γνωρίζουμε το πότε μπορεί να ξεκινήσει η προσπάθειά μας, καθώς η πρόωρη επέμβαση μπορεί να έχει ζημιογόνες συνέπειες για την ποιότητα του δεσμού ανάμεσα στο παιδί και το γονέα.
Πώς λοιπόν καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας μπορεί να ξεκινήσει να πειθαρχεί;
Χρειάζεται να έχουμε κατά νου ότι τα πρώτα όρια που μαθαίνουμε είναι τα όρια ανάμεσα στο «εγώ» και το «ο άλλος». Είναι μία διάκριση που αρχίζει να γίνεται αντιληπτή στο τέταρτο εξάμηνο της ζωής του βρέφους, καθώς μέχρι τότε αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως συνέχεια της μητέρας του ή όποιου άλλου ενήλικα έχει αναλάβει το ρόλο της.
Η διάκριση αυτή αρχίζει να γίνεται αντιληπτή σε εμάς με τα πρώτα «όχι» που ακούμε από το μωρό μας, καθώς εκείνο δοκιμάζει τη διαφοροποίησή του από εμάς δηλώνοντας όχι την κυριολεκτική αντίρρησή του σε ό,τι του λέμε, αλλά τη συνειδητοποίησή του ότι εμείς και εκείνο είμαστε διαφορετικοί, ξεχωριστοί άνθρωποι. Είναι επομένως πολύ σημαντικό, όταν αυτό το «όχι» αρχίσει να ακούγεται, να μην το εμποδίσουμε, αλλά να το διαχειριστούμε με τον ίδιο σεβασμό και την ευελιξία με την οποία διαχειριζόμαστε και όλα τα υπόλοιπα «όχι» στη ζωή μας.
Εφόσον έχουμε θέσει τα θεμέλια των ορίων στη βάση του σεβασμού μας προς το βρέφος, χρειάζεται να εντοπίσουμε τη στιγμή εκείνη που είναι πλέον έτοιμο συναισθηματικά να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του υπό την καθοδήγησή μας. Αυτή η στιγμή συχνά δε συμπίπτει αλλά έπεται των πρώτων του «όχι» και αρχίζει περίπου στην περίοδο που εμφανίζεται ο πρώτος, έστω και ατελής, έλεγχος των σφιγκτήρων του.
Πρόκειται για εκείνη την αναπτυξιακή περίοδο που, με την ολοκλήρωση αυτής της κατάκτησης, σηματοδοτεί την έναρξη της νηπιακής ηλικίας, κατά την οποία έχει ολοκληρωθεί και μεγάλο κομμάτι της συναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού. Τα πρώτα δείγματα λοιπόν ελέγχου των σφιγκτήρων μάς δείχνουν επίσης πότε περίπου το βρέφος είναι έτοιμο να ξεκινήσει να ελέγχει και τα συναισθήματά του, ώστε στη συνέχεια να ελέγξει και τη συμπεριφορά του. Αυτή είναι και η κατάλληλη στιγμή, για να ξεκινήσουμε τη διδασκαλία των ορίων.
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να θέσουμε όρια στη συμπεριφορά των παιδιών μας θεμελιώνεται στην απάντησή μας για καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις:
Τα όρια που προσπαθούμε να θέσουμε μεταφράζονται μεν σε μιας μορφής «όχι», όμως από μόνη της η άρνηση δε μας βοηθά να επιλέξουμε κάθε φορά τον καταλληλοτερο τρόπο, ώστε να το επιβάλουμε. Αντιθέτως μπορεί να μας βοηθήσει να θυμόμαστε ότι εκείνη τη στιγμή που λέμε το «όχι», ζητούμε από το παιδί να καταφέρει κάτι. Να ελέγξει μια παρόρμηση, να συμπεριφερθεί με ένα συγκεκριμένο τρόπο, να μάθει ουσιαστικά να δρα και να αντιδρά με έναν διαφορετικό τρόπο.
Εστιάζοντας στην επιθυμητή συμπεριφορά, λαμβάνουμε πρωτίστως υπόψη μας τι μπορεί να κατανοήσει λεκτικά και για πόσο μπορεί να συγκρατεί μια πληροφορία στη μνήμη του, ώστε να γνωρίζουμε πότε και πόσο συχνά χρειάζεται να του θυμίζουμε τι είναι αυτό που θέλουμε να κάνει.
Ειδικά πριν τη νηπιακή ηλικία αλλά και κατά τη διάρκειά της ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι η χρήση «συνθημάτων» – ένας ήχος που, όταν ακούγεται, σημαίνει ότι το παιχνίδι τελείωσε, ένα ήσυχο τραγούδι που θα λέμε κάθε βράδυ πριν πάμε για ύπνο, μια χειρονομία που, όταν θα την κάνουμε σε δημόσιο χώρο, θα του θυμίζει να ηρεμεί. Έτσι αποφεύγουμε συζητήσεις και επιχειρηματολογία που ούτως ή άλλως το παιδί μας δυσκολεύεται να κατανοήσει, πόσω δε μάλλον όταν βρίσκεται υπό πίεση ή είναι στενοχωρημένο.
Η επιθυμητή συμπεριφορά επίσης είναι κάτι που χτίζεται σταδιακά και χρειάζεται εξάσκηση. Ίσως έχετε παρατηρήσει πόσο εύκολο είναι να υπακούσει ένα παιδί, όταν του λέτε να ξεκινήσει να παίζει, ενώ είναι πολύ δυσκολότερο, όταν του ζητάτε να σταματήσει και να συμμαζέψει τα παιχνίδια του.
Αξιοποιήστε όσα καταφέρνει ήδη το παιδί – στο εν λόγω παράδειγμα μπορείτε να του ζητάτε να περιμένει το «σύνθημά» σας, ώστε να ξεκινήσει το παιχνίδι του. Στη συνέχεια μεταφέρετε το «σύνθημα» για ένα διάλειμμα στο παιχνίδι, το οποίο θα κρατήσει λίγο, και μετά το οποίο το παιχνίδι θα συνεχιστεί. Βοηθώντας το έτσι να διαχειριστεί μικρές ολιγόλεπτες δόσεις «απογοήτευσης», σιγά-σιγά θα καταφέρει να υπακούει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία στο «τέλος του παιχνιδιού για σήμερα».
Ένας από τους κυρίαρχους μηχανισμούς μάθησης και ανάπτυξης είναι η μίμηση. Αυτό συμβαίνει, επειδή ως είδος οι άνθρωποι είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να συνυπάρχουμε και να λειτουργούμε σε μικρές και μεγάλες ομάδες. Επομένως το παιδί μαθαίνει πώς να θέτει και πώς να δέχεται όρια βάσει των αντίστοιχων συμπεριφορών που παρατηρεί να κυριαρχούν πρωτίστως στην οικογένειά του – αργότερα και στο σχολείο. Διδάσκουμε δηλαδή τα όρια μέσα από το παράδειγμα του πώς τα διαχειριζόμαστε οι ίδιοι με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Είναι λοιπόν πολύ δυσκολότερο να μάθουμε σε ένα παιδί να πειθαρχεί και να μας υπακούει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο κυριαρχούν οι συγκρούσεις, η διεκδικητικότητα και ο «πόλεμος δυνάμεων» μεταξύ των υπόλοιπων μελών. Κάποιες ερωτήσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε ένα συγκρουσιακό ή να διατηρήσουμε ένα ήδη υπάρχον αρμονικό περιβάλλον είναι οι εξής:
Είναι δύσκολο επομένως να αναμένουμε ότι το παιδί μας θα καταφέρει να επιδείξει μία συμπεριφορά, όταν δεν έχει την ευκαιρία να την παρατηρεί τακτικά στο περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί είτε να μη συμβαίνει (οπότε και φροντίζουμε να την αναπτύξουμε μεταξύ μας ως ομάδα), είτε να μην υποπίπτει στην προσοχή του παιδιού μας (οπότε και φροντίζουμε να κατευθύνουμε την προσοχή του σε κάθε ωφέλιμη συμπεριφορά στην οικογενειακή μας ζωή, η οποία αποτελεί παράδειγμα του πώς επιθυμούμε να συμπεριφέρεται και εκείνο).
Το πρόγραμμα κανόνων μέσα στην οικογένεια αλλά και σε κάθε άλλο πλαίσιο εντός του οποίου θέλουμε το παιδί μας να μπορεί να λειτουργεί με τρόπο αποτελεσματικό και ωφέλιμο είναι σαφώς αναγκαίο. Εξάλλου με τον ίδιο τρόπο το πρόγραμμα λειτουργεί καθησυχαστικά και για εμάς ως ενήλικες, βοηθώντας μας να γνωρίζουμε εκ των προτέρων τι να περιμένουμε από την καθημερινότητά μας, ώστε να αξιοποιούμε την ενέργειά μας δημιουργικά και εποικοδομητικά.
Με τον ίδιο τρόπο το πρόγραμμα κανόνων λειτουργεί και για τα παιδιά, επιτρέποντάς τους με τη σταθερότητα που τους προσφέρει να αισθάνονται ασφαλή να παίξουν και να πειραματιστούν, ακόμα και όταν πειραματίζονται με… την παραβίασή του! Η συνέπειά μας στην τήρηση ενός τέτοιου προγράμματος λοιπόν είναι το Α και το Ω για την καλλιέργεια της αυτοπειθαρχίας που θα επιθυμούμε να επιδεικνύουν τα παιδιά μας αργότερα ως έφηβοι. Για να μπορέσει όμως να λειτουργήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, καλό είναι να έχουμε κατά νου τα εξής:
Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένες συνθήκες και περιστάσεις, κατά τις οποίες η έγκαιρη θέση κανόνων είναι απαραίτητη:
Θα παρατηρήσουμε συχνά βέβαια ότι ακόμα και με τον κατάλληλο τρόπο και την κατάλληλη συχνότητα της επικοινωνίας και της εξάσκησης, το παιδί μας συνεχίζει να δυσκολεύεται στην πειθαρχία. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να αντιμετωπίζουμε την αποτυχία του όπως μια οποιαδήποτε άλλη αποτυχία μάθησης και όχι τιμωρητικά. Κανένα παιδί δεν επιθυμεί να δυσαρεστεί τους ανθρώπους που αγαπά. Καλό είναι επομένως να κατανοεί ότι είναι σημαντικό αυτό που του ζητάμε να καταφέρει, ώστε να συνεχίσει να προσπαθεί, αλλά επίσης να κατανοεί ότι το υποστηρίζουμε σε αυτήν την προσπάθεια.
Το «όχι», το όριο το οποίο θέτουμε σε κάτι που ενδεχομένως το ίδιο μπορεί να απολαμβάνει, είναι μια ματαίωση. Χρειάζεται λοιπόν να ανακουφίσουμε αυτήν τη ματαίωση προτού καταφέρει τελικά το παιδί να συμπεριφερθεί έτσι όπως επιθυμούμε. Το «όχι» δεν αποκλείει ούτε την αγκαλιά, ούτε την παρηγοριά – ίσα ίσα που τις φέρνει στο προσκήνιο μαζί του χέρι-χέρι.
Όπως και σε κάθε άλλη αποτυχία, έτσι και εδώ χρειάζεται να του επικοινωνήσουμε την κατανόησή μας για το ότι δυσκολεύτηκε και τελικά δεν τα κατάφερε, την πίστη μας ότι την επόμενη φορά θα τα πάει καλύτερα, αλλά και τη σταθερότητά μας όσον αφορά τη σημασία αυτού που του ζητάμε.
Εκτός όμως από τη δική μας ενθάρρυνση, ένας εξίσου υποστηρικτικός παράγοντας για την (αυτο)πειθαρχία του παιδιού είναι η αναγνώριση των δικαιωμάτων του. Ξεκινώντας από το σεβασμό των δικών του «όχι» και όσο προχωρά η κοινωνικοποίησή του στη νηπιακή ηλικία είναι χρήσιμο να το βοηθήσουμε να αντιληφθεί ότι μοιράζεται τα ίδια δικαιώματα με άλλους ανθρώπους και πολλές φορές το «όχι» σε κάτι που μπορεί να απολαμβάνουμε σημαίνει «ναι» σε κάτι πολύ πιο μεγάλο και σημαντικό, το οποίο αξίζει αυτή τη «θυσία» από μέρους μας.
Υπάρχουν κάποια βιβλία στο εμπόριο που αποτελούν σύμμαχο των γονιών στην επιβολή ορίων με σύγχρονες προσεγγίσεις. Εκτός όμως από αυτά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και βιβλία με παραμύθια ή απλές ιστορίες με κάποιον ήρωα που δείχνει το παιδί ότι αγαπά.
Άλλωστε, το θέμα των ορίων, της διαχείρισης του «όχι» ή της πράξης του καλού, είναι παρόν στις περισσότερες ιστορίες για παιδιά.
Βοηθήστε το παιδί να φανταστεί ή να παρατηρήσει:
Όπως και κάθε άλλη «αντίσταση στον πειρασμό», έτσι και η πειθαρχία σε ένα σύστημα σταθερών κανόνων είναι μια μικρή μάχη ανάμεσα στο λογικό και το θυμικό. Το παιδί καλείται να επιβληθεί με το λιγότερο ανεπτυγμένο τμήμα του «λογικού» του εγκεφάλου στο «συναισθηματικό» σύστημα του εγκεφάλου του, το οποίο έχει σχεδόν ολοκληρώσει την ανάπτυξή του.
Σε αυτή τη φαινομενικά απέλπιδα προσπάθεια όμως έχει συμμάχους τη δική μας ενήλικη αντίληψη, μεθοδικότητα, πίστη και αγάπη – και όσο μοιραζόμαστε τις δικές μας δυνάμεις και ικανότητες μαζί του, δεν μπορεί παρά να τα καταφέρει!
Δείτε το προφίλ και όλα τα άρθρα της Parent Coach, Ευανθίας Κουρτμπουγιάννη.
Μάθετε τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν τα ζώα για τα παιδιά. Ανακαλύψτε πιθανούς κινδύνους από την επαφή ανάμεσα σε μωρά και σκύλους και γάτες.
Εξερευνήστε τα 25 πιο διασκεδαστικά ομαδικά παιχνίδια για παιδιά. Βρείτε παιχνίδια εσωτερικού και εξωτερικού χώρου για όλες τις ηλικίες.
Μάθετε τις φυσιολογικές τιμές των εξετάσεων αίματος στα παιδιά από τον επιστημονικό μας συνεργάτη. Βρείτε απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις γονέων σχετικά με τιμές στα ουδετερόφιλα, τα ηωσινόφιλα, τα μεγάλα μονοπύρηνα και τα λευκά αιμοσφαίρια.
Δείτε πώς ορίζεται ο εθισμός στο διαδίκτυο για παιδιά ή εφήβους. Μάθετε τρόπους πρόληψης ή αντιμετώπισης για να εφαρμόσετε ως γονείς.
Χρειάζεται να έχουμε κατά νου ότι τα πρώτα όρια που μαθαίνει ενα παιδί είναι τα όρια ανάμεσα στο «εγώ» και το «ο άλλος». Είναι μία διάκριση που αρχίζει να γίνεται αντιληπτή στο τέταρτο εξάμηνο της ζωής του βρέφους, καθώς μέχρι τότε αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως συνέχεια της μητέρας του ή όποιου άλλου ενήλικα έχει αναλάβει το ρόλο της.
Εστιάζοντας στην επιθυμητή συμπεριφορά, λαμβάνουμε πρωτίστως υπόψη μας τι μπορεί να κατανοήσει λεκτικά ενα παιδί και για πόσο μπορεί να συγκρατεί μια πληροφορία στη μνήμη του, ώστε να γνωρίζουμε πότε και πόσο συχνά χρειάζεται να του θυμίζουμε τι είναι αυτό που θέλουμε να κάνει.
Το πρόγραμμα κανόνων μέσα στην οικογένεια αλλά και σε κάθε άλλο πλαίσιο εντός του οποίου θέλουμε το παιδί μας να μπορεί να λειτουργεί με τρόπο αποτελεσματικό και ωφέλιμο είναι σαφώς αναγκαίο. Εξάλλου με τον ίδιο τρόπο το πρόγραμμα λειτουργεί καθησυχαστικά και για εμάς ως ενήλικες, βοηθώντας μας να γνωρίζουμε εκ των προτέρων τι να περιμένουμε από την καθημερινότητά μας, ώστε να αξιοποιούμε την ενέργειά μας δημιουργικά και εποικοδομητικά.
«Χρυσοί» κανόνες καθολικά αποτελεσματικοί και αποδεκτοί για κάθε οικογένεια και κάθε πλαίσιο δεν υπάρχουν. Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένες συνθήκες και περιστάσεις, κατά τις οποίες η έγκαιρη θέση κανόνων είναι απαραίτητη.
Δείτε το προφίλ και όλα τα άρθρα της Parent Coach, Ευανθίας Κουρτμπουγιάννη.
Διασκεδάστε λύνοντας 65 γρίφους για παιδιά όλων των ηλικιών. Γλωσσικοί, μαθηματικοί και αστυνομικοί γρίφοι μυστηρίου για παιδιά & μεγάλους.
Ανακαλύψτε γλωσσοδέτες για παιδιά όλων των τάξεων του δημοτικού, σπάνιους, εύκολους, μικρούς, αστείους, ή με αγαπημένα θέματα όπως τα ζώα.
Μάθετε τις φυσιολογικές τιμές των εξετάσεων αίματος στα παιδιά από τον επιστημονικό μας συνεργάτη. Βρείτε απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις γονέων σχετικά με τιμές στα ουδετερόφιλα, τα ηωσινόφιλα, τα μεγάλα μονοπύρηνα και τα λευκά αιμοσφαίρια.
Μάθετε για τη μηνιγγίτιδα, πως κολλάει, τα συμπτώματα, τους τύπους & τη θεραπεία της. Ενημερωθείτε για το εμβόλιο και πιθανές παρενέργειες.